Δευτέρα 13 Μαΐου 2019

Το graffiti είναι βαρβαρική τέχνη

Το graffiti είναι τέχνη, και ως τέχνη αποκτά αξία μόνο όταν έχει θεατές. Η παραπάνω πρόταση-τίτλος, αποτελεί σχεδόν αξίωμα για τούς συμπαθείς writers, όπως ονομάζουν τούς εαυτούς τους, οι νεαρές και νεαροί καλλιτέχνες του είδους. Το φαινόμενο είναι γνωστό σε όλους τους κατοίκους των πόλεων. Αρκετές απο αυτές τις δημιουργίες είναι εκπληκτικά δείγματα τέχνης. Έχει δημιουργηθεί πλέον και μια  ανάλογη μουσική κουλτούρα, αυτή  του hip-hop, που πάει χέρι, χέρι με τα γκράφιτι. Οι δρόμοι και τα κτίρια γεμίζουν ταχύτατα. Κάθε χρόνο μακραίνει ο κατάλογος των διευθυντών σχολείων που εγκρίνουν την παρουσία του γκράφιτι, ενθαρρύνοντας την "καλλιτεχνική απελευθέρωση" των μαθητών. Τι θέλουν άραγε να απελευθερώσουν;

Μεταξύ των υποστηρικτών του οργανωμένου γκράφιτι συγκαταλέγεται και ο διευθυντής του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων. Τι σημασία έχει αυτό για την ψυχολογική υγεία των παιδιών; Δεν καταλαβαίνετε; πέρα από στείρες ηθικολογίες βάλτε το ενστικτό σας να δουλέψει επιτέλους, και θα βρείτε κάποια άκρη. Το θέμα όμως έχει και μια άλλη διάσταση. Είναι έξω απο την καθημερινή συνειδότητα των ανθρώπων. Δεν παύει όμως να υπάρχει και να παίζει ένα ύπουλο ρόλο, και πως να την αντιπαλέψει κανείς όταν δεν έχει ιδέα. Πως να έχει ιδέα όταν για όλα τα άγνωστα, αόρατα και πνευματικά θέματα της ζωής του επαναπαύεται στην (γνώση) των πνευματικών του ταγών, χωρίς να ψάχνει ο ίδιος. Δικαιολογίες για την πνευματική αδράνεια υπάρχουν χιλιάδες και είναι όλες απλά δικαιολογίες.

Η πραγματικότητα όμως είναι ωμή, αυτή επιχείρησε να σκιαγραφήσεις. Πως; 

Μα με την ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ του ΟΛΟΦΑΝΕΡΟΥ και φυσικά την ΔΙΑΚΡΙΣΗ. 


Η επιφανειακή ιστορία των Γραφών Στους Τοίχους: Graffiti είναι η αναγραφή κειμένου όπως συνθημάτων, με συγκεκριμένη όμως γραμματοσειρά, ή η ζωγραφική σε επιφάνειες που συνήθως βρίσκονται σε δημόσιους χώρους (σε τοίχους). Πρωτοεμφανίστηκε την ίδια περίοδο και στα ίδια μέρη που αναπτύχθηκε το κίνημα του Χιπ χοπ, από την ίδια καταπιεσμένη μάζα. Γι' αυτό πολλοί θεωρούν ότι αποτελεί μέρος της κουλτούρας Χιπ χοπ. 
Η λέξη είναι ένα αντιδάνειο από το: Γκράφιτι < graffiti < graffito < graffiato (λατ.) < graffiare (λατ. χαράσσω) < Γράφω
Στην ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται συνήθως τονιζόμενο στην προπαραλήγουσα (γκράφιτι) ή σπανιότερα στην παραλήγουσα (γκραφίτι). Η ξένη λέξη graffiti είναι στον πληθυντικό, ενώ στον ενικό γίνεται graffito. Στην ελληνική γλώσσα είναι συνηθέστερη η χρήση του γκράφιτι και στον ενικό και στον πληθυντικό (άκλιτο – ως ξένη λέξη). Μια λιγότερο συνηθισμένη ορθογραφία είναι η ελληνοποιημένη μορφή "γράφιτη", "γκράφιτο" ή άτονο: "γραφιτι", "γκραφιτο".
Για παράδειγμα, στα αγγλικά και βουλγάρικα τονίζεται στην παραλήγουσα. Το ίδιο και στα ελληνικά, κανονικά· τονίζεται στην παραλήγουσα αλλά είναι συνηθισμένο να τονίζεται στην προπαραλήγουσα.
Οι ελληνικοί όροι που περιγράφουν εν μέρει το γκράφιτι είναι τοιχογράφημα, ακιδογράφημα. Στην αργκό των γκραφιτάδων η πράξη του να κάνεις γκράφιτι λέγεται συνήθως "βάψιμο". Οι Γραφές Στον Τοίχο.
Η περίοδος 1971-1974 αναφέρεται ως μία "πρωτοποριακή εποχή", κατά την οποία τα γκράφιτι υποβλήθηκαν σε ένα κύμα στις μορφές και τη δημοτικότητα. Σύντομα μετά από τη μετανάστευση στη Νέα Υόρκη, το Μπρονξ (Μανχάτταν) παρήγαγε έναν από τους πρώτους καλλιτέχνες γκράφιτι για να κερδίσει την προσοχή των μέσων στη Νέα Υόρκη. Ο TAKI 183 ήταν ένας ελληνοαμερικάνος από την Ουάσιγκτον που χρησιμοποίησε ένα μίγμα του ονόματός του dimitris, TAKI, και τον αριθμό της οδού του, 183rd ως tag. Λόγω του παράξενου ονόματος και του αριθμού, οι άνθρωποι άρχισαν να παίρνουν το μήνυμα του, γράφοντας στους τοίχους Mary 122, George 21 κτλ. Αυτό καταγράφηκε σε ένα άρθρο του 1971 στο New York Times με τον τίτλο Taki 183 και έτσι ο TAKI 183 έγινε ο πρώτος που αναγνωρίστηκε από την κοινωνία έξω από την υποομάδα γκράφιτι. 
Μερικά από τα είδη γκράφιτι που παρουσιάζονται σήμερα είναι:Ζωγραφική γκράφιτι: Σε εξωτερικούς τοίχους (συνήθως σε τοίχους στους δρόμους). Όταν γίνονται σε ένα προσωπικό χώρο που το βλέπουν ελάχιστοι, δεν θεωρείται γκραφίτι.
* Συνθήματα* Ζωγραφική (φαινόμενο προερχόμενο από την Αμερική – ΗΠΑ)* Διαμαρτυρία (για παράδειγμα στην Βόρεια Ιρλανδία, με τα murals που απαθανατίζουν νεκρούς και θέματα από τις συγκρούσεις με τους Βρετανούς)* Σε εσωτερικούς τοίχους και επιφάνειες (συνήθως μικρού μεγέθους), π.χ. τουαλέτες, σκοπιές, θρανία.* Αυτοσχέδια ποιήματα.
Το στένσιλ χρησιμοποιείται συχνά σε πορείες διαμαρτυρίας για "γρήγορα" γκράφιτι. Σε ορισμένες πόλεις του κόσμου υπάρχουν τοίχοι μόνο για γκραφίτι. Κάποιες φορές το γκραφίτι γίνεται κατά επιθυμία του ιδιοκτήτη του κτιρίου, για διακόσμηση, συνήθως με συγκεκριμένη θεματολογία. 
Κατά τα όσα συνηθίζονται ανάμεσα στους γκραφιτάδες, υπάρχουν και τοίχοι που είναι μόνο για καλούς γκραφίστες, και οι υπόλοιποι δεν δικαιούνται να κάνουν πάνω στο δικό τους γκραφίτι μια μουτζούρα ή κάποιο άλλο σχέδιο (εκτός αν έχει χαλάσει με το πέρασμα του χρόνου και ειδοποιηθούν ότι θα γίνει άλλο σχέδιο πάνω στο δικό τους). 
Αυξημένη δημοτικότητα, ειδικά στην Ευρώπη, έχει αποκτήσει η τεχνική του στένσιλ, όπου το σχέδιο προετοιμάζεται από πριν στο χώρο του γκραφιτά κόβοντας λεπτή λαμαρίνα ή ξύλο, που χρησιμοποιείται σε επαφή με τον τοίχο ψεκάζοντας από πάνω τη μπογιά, αφήνοντας αποτύπωμα μόνο όπου υπάρχει κενό στη λαμαρίνα. Σημαντικός καλλιτέχνης αυτής της τεχνικής είναι ο Βρετανός Banksy.
Ένα χαρακτηριστικό των πρώτων graffiti είναι πως αρκετά συχνά έμεναν ανυπόγραφα. Αυτό που φαινόταν να νοιάζει τους δημιουργούς τους , πέρα από μια εικαστική παρέμβαση σε άχρωμες και μουντές τσιμεντόπολεις και αστικά κέντρα, ήταν το μήνυμα του εκάστοτε κομματιού που συνήθως ήταν άκρως κοινωνικό και πολιτικό. Με την πάροδο του χρόνου τα graffiti άρχισαν να υπογράφονται. Το "tag" (στα ελληνικά "ταγκιά") είναι η υπογραφή που γίνεται με σπρέι σε έναν τοίχο, από τον καλλιτέχνη ενός γκραφίτι ή και μόνη της. 
Σε ένα γκραφίτι η υπογραφή είναι μικρή και βρίσκεται ή μέσα στην ζωγραφιά ή κάτω σε μια άκρη (δεν γίνεται να είναι πιο μεγάλο το tag απ' το graffiti). Tagging είναι όταν είναι η μία υπογραφή (ή γκραφίτι) πάνω στην άλλη. Συνήθως οι τοίχοι αυτοί έχουν tags και graffiti που έχουν αλλοιωθεί με το πέρασμα του χρόνου.
Είναι σχετικά λίγοι αυτοί που όταν κάνουν graffiti δεν παίρνουν την άδεια από τον εκάστοτε δήμο. Στο εξωτερικό τουλάχιστον είναι ακόμα πολλοί αυτοί που συνεχίζουν παράνομα να διαδίδουν τα μηνύματα τους με τις Γραφές στον Τοίχο. Στην Νέα Υόρκη υπάρχει ειδικό τμήμα της αστυνομίας με σκοπό την καταπολέμηση του graffiti, στο οποίο συμμετέχουν και παλιοί γκραφιτάδες και φυσικά αυτό δεν έχει να κάνει με την εμφάνιση της πόλης αλλά με κάτι άλλο πολύ χειρότερο, ειδικά όσον αφορά τα graffiti ζωγραφικής και γραφής. 

> Υπάρχει και το θέμα του «Βαρβαρικού Ονόματος» του αποκρυφισμού, ή της μαγείας αν προτιμάτε, το οποίο εξ ορισμού πρέπει να είναι και φυσικά είναι μη άμεσα αναγνωρίσιμο.
«Η δύναμη των Βαρβαρικών Ονομάτων έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι είναι ακατανόητα στο συνειδητό νου.  Αυτό το ακατάληπτο του Ονόματος είναι αναγκαίο προκειμένου να παρακαμφθεί η ενδεχόμενη συνειδητή αντίδραση που μπορεί να εξουδετερώσει το υποκείμενο κρυφό μήνυμα ελέγχου. Ο νους του θεατή γίνεται έτσι δεκτικός στην εισροή ορισμένων ιδεών που μπορούν, αν ληφθούν χωρίς παραμορφώσεις, να αλλάξουν τις διαστάσεις της συνείδησης. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό ένας νέος τρόπος επικοινωνίας πρέπει να αναπτυχθεί ... Ο νους μας ίσως να μη μπορεί να καταλάβει, αλλά στα βαθύτερα στρώματα του ασυνειδήτου όπου η ανθρωπότητα μοιράζεται ένα κοινό υπόστρωμα, υπάρχει ακαριαία αναγνώριση ... Οι λέξεις γίνονται έτσι μαγικά όργανα, και οι δονήσεις τους διεγείρουν μια σειρά από ολοένα και πιο έντονους αντίλαλους στη συνείδηση του θεατή». Κέννεθ Γκραντ.
Ιων Μάγγος στο terrapapers
Aποσπάσματα από άρθρο του που δημοσιεύτηκε στον έντυπο τύπο και στην miastala.

Φωτογραφίες από τοίχους στο Μοναστηράκι, του ιδίου.