Πώς αντιλαμβάνονται οι σοφιστές τον άνθρωπο

Πώς αντιλαμβάνονται οι σοφιστές τον άνθρωπο, δηλ. τα κοινωνικά του προβλήματα και την πολιτική του ζωή; Όπως είναι γνωστό, οι σοφιστές γι’ αυτά τα θέματα ενδιαφέρονται και γι’ αυτά δηλώνουν αρμόδιοι. Κατά την αντίληψη των σοφιστών ο άνθρωπος δεν είναι παθητικός δέκτης των επιδράσεων του φυσικού κόσμου, π.χ. του κλίματος ή των άλλων επιδράσεων του κοινωνικού χώρου, αλλά μπορεί να γίνει ο ίδιος με την επέμβασή του δύναμη δια- μορφωτική του κοινωνικού γίγνεσθαι. Η αντίληψη αυτή  απηχεί το πνεύμα του αρχαίου ελληνικού Διαφωτισμού, που στην πρώτη γραμμή τον εκφράζουν οι σοφιστές με τις ιδέες και τη διδασκαλία τους.

Το συμπέρασμα αυτό εξάγεται έμμεσα αλλά σαφώς τόσο από τον αποσπασματικό λόγο των σοφιστών που μας διέσωσε η παράδοση, όσο και από την «εικόνα» που μας παρέδωσε ο Πλάτων μέσα στους διαλόγους του, στην προσπάθειά του να αντικρούσει τις προτάσεις και να καταπολεμήσει τις ιδέες των σοφιστών.

Έρωτας ίσον λιγότερη κριτική

Μια μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου μπορεί να φανερώσει αν μια ερωτική σχέση θα διαρκέσει. Αυτό ανακάλυψαν ερευνητές που “διάβασαν” το μυαλό ανθρώπων την περίοδο που βρίσκονταν στην αρχή του δεσμού τους. Μελέτησαν εγκεφάλους ερωτευμένων ζευγαριών και παρατήρησαν ότι κάθε φορά που ο ένας σκεφτόταν τον άλλο, ο εγκέφαλος παρουσίαζε έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα. Αυτή η εγρήγορση δίνει πληροφορίες για το μέλλον της σχέσης.

Οι ειδικοί με επικεφαλής τον Ξιαομένγκ Χου, καθηγητή Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Brown της Νέας Υόρκης, χρησιμοποίησαν απεικονιστικές τεχνικές εγκεφάλου για να διαπιστώσουν πώς αντιδρούσαν οι νευρώνες των ανθρώπων όταν κοίταζαν φωτογραφίες των συντρόφων τους και ανακαλούσαν στη μνήμη τους στιγμές που έζησαν μαζί, το χρονικό διάστημα που διαρκεί η σχέση τους.

«Οι εθελοντές που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν πολύ ερωτευμένοι με τους συντρόφους τους και το γεγονός αυτό αποτυπώθηκε στις μαγνητικές τομογραφίες των εγκεφάλων», ανέφερε ο δρ Αρθουρ Αρόν, μέλος της ερευνητικής ομάδας από το Πανεπιστήμιο Stony Brook. Για την έρευνά τους οι ειδικοί στηρίχθηκαν στη συμμετοχή 12 εθελοντών, επτά εξ αυτών γυναίκες, οι οποίοι είχαν ερωτευτεί με πάθος τον σύντροφό τους και η σχέση τους συμπλήρωνε ένα χρόνο ζωής.

Ζήσε και άσε και τους άλλους να ζήσουν.

Συχνά χρησιμοποιούμε: Ζήσε και άσε και τους άλλους να ζήσουν. Φιλοσοφία που δεν επεκτείνεται πάντα στα σοβαρά θέματα, ή σε εκείνα τα θέματα που αποφασίσαμε να κάνουμε σοβαρά. Εάν θέλετε να πάτε πιο πέρα  από τη γλώσσα και τις ετικέτες, θα βρείτε τον εαυτό σας να συνδιαλλάσσεται με  τις αντιλήψεις, τις εντυπώσεις, και τις αισθήσεις-συναισθήματα. 

Κοιτάξτε  γύρω σας και οποιοδήποτε /οτιδήποτε βλέπετε, πετάξτε  τις ετικέτες λέξεις μακριά απ’ όλους και όλα. Μπορείτε να το κάνετε. Βγάλτε τις ετικέτες λέξεις από όλα.

Αυτή είναι η σφαίρα των καθαρών μορφών. Μερικοί άνθρωποι θεωρούν αυτό ως την τελευταία αντικειμενικότητα. Αλλά παρατηρήστε ότι χρησιμοποιώ ακόμα τη λέξη, «θεωρούν».  Μερικοί άνθρωποι θεωρούν… «Θεωρώ»  είναι μια υποκειμενική διαδικασία. Έτσι έχετε ακόμα αυτό το μικρό κομμάτι υποκειμενικού ακόμη και σε αυτήν την σφαίρα των καθαρών μορφών. Αυτή η επόμενη δήλωση μπορεί να σας εκπλήξει: Το μικρό κομμάτι υποκειμενικού που δεν μπορεί να αποβληθεί από τη σφαίρα των καθαρών μορφών είναι εσύ.

Η Τέχνη του Χρώματος

Το κάθε χρώμα προκαλεί διαφορετικά οπτικά ερεθίσματα και κατ' επέκταση εκφράζει διαφορετικά συναισθήματα. Η επίδραση του χρώματος στα συναισθήματα και τις αντιδράσεις των ανθρώπων είναι καταλυτική. Ειδικές μελέτες έχουν δείξει ότι συγκεκριμένα χρώματα επηρεάζουν το περιβάλλον και την ψυχική διάθεση των ανθρώπων, ακόμα και την υγεία.

Τα ζεστά χρώματα, δηλαδή το κόκκινο, το πορτοκαλί και το κίτρινο, και τα μεταξύ τους ευρισκόμενα συγγενικά χρώματα, δημιουργούν την αίσθηση της οικειότητας και συνδέονται με τον ενθουσιασμό και την καλή διάθεση, μας βοηθούν να αντιληφθούμε το χρόνο και συγχρόνως μας προκαλούν την αίσθηση του φιλόξενου, της εξωστρέφειας.

Ενώ τα ψυχρά, δηλαδή το μπλε, το μοβ και το πράσινο, μαζί πάλι με τα μεταξύ τους ευρισκόμενα συγγενικά χρώματα, σχετίζονται με μια σειρά από ετερόκλητα συναισθήματα, όπως της ηρεμίας, της γαλήνης ή της μελαγχολίας από τη μία και της κακοδιαθεσίας, της απογοήτευσης από την άλλη. 

Kύματα.. αισιοδοξίας

Σύμφωνα με μια πρόσφατη επιστημονική έρευνα, η συναισθηματική κατάσταση ενός ατόμου εξαρτάται και επηρεάζεται από τα αισθήματα των ατόμων που βρίσκονται γύρω του και τα οποία ενδεχομένως ούτε καν γνωρίζει!

Σύμφωνα με αυτήν τη νέα προκλητική υπόθεση, η «ευτυχία» δεν είναι ένα αποκλειστικά εγωιστικό, υποκειμενικό φαινόμενο, αλλά, αντίθετα, ένα συλλογικό ή μάλλον δικτυακό φαινόμενο, που μεταδίδεται υπό τη μορφή κυμάτων μέσα στο ιδιαίτερο κοινωνικό μας δίκτυο. 

Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει μια πρωτοποριακή πειραματική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο περιοδικό «British Medical Journal» και η οποία πραγματοποιήθηκε στην περίφημη Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

«Ανακαλύψαμε ότι η εκάστοτε συναισθηματική μας κατάσταση μπορεί να εξαρτάται από τις συναισθηματικές εμπειρίες προσώπων που ούτε καν γνωρίζουμε και με τα οποία μας χωρίζουν δύο ή τρεις βαθμοί απόστασης», δηλώνει ο ελληνικής καταγωγής Νικόλας Χρηστάκης, διάσημος καθηγητής κοινωνικής ιατρικής στο Χάρβαρντ, ο οποίος διηύθυνε το όλο πρόγραμμα μαζί με τον James Fowler.

Η διαχείριση του στρες, σε δύσκολες εποχές

Η διαχείριση του στρες, ειδικά σε δύσκολες εποχές. Το κλειδί για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου όπως π.χ., εκείνου που εκδηλώνεται μετά από ένα ατύχημα, ίσως είναι η αποφυγή και η διαχείριση του στρες, σύμφωνα με έρευνα από το πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ. Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Brain βασίστηκε στην ανάλυση των δεδομένων 16 ασθενών με χρόνιο πόνο στην πλάτη και 18 υγιών εθελοντών.

Οι ερευνητές σύγκριναν στοιχεία όπως τα επίπεδα της κορτιζόλης στο σάλιο, η προσωπική αντίληψη του πόνου και το μέγεθος του ιππόκαμπου του εγκεφάλου (μέσω μαγνητικής τομογραφίας) των συμμετεχόντων.

Διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς με τον μικρότερο ιππόκαμπο έχουν υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης και πιο ισχυρή αντίδραση στον οξύ πόνο.Τα ευρήματα των ειδικών ενισχύουν την υπόθεση περί των πιο ευάλωτων στο χρόνιο πόνο, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι με μικρότερο ιππόκαμπο αναπτύσσουν πιο ισχυρή αντίδραση στο στρες που με την σειρά της ενισχύει τον πόνο και πιθανώς αυξάνει τις πιθανότητες να υποφέρουν από χρόνιο πόνο.

Σύμφωνα με τους ερευνητές τα αποτελέσματά της έρευνάς τους είναι χρήσιμα επειδή ανοίγουν νέους  ορίζοντες στην αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου μέσω τεχνικών διαχείρισης του στρες, όπως οι τεχνικές χαλάρωσης και διαλογισμού.

Το λάδι της ελιάς μας κάνει πιο υγιείς και πιο έξυπνους.

Το λάδι της ελιάς μας κάνει πιο υγιείς και πιο έξυπνους. Γι αυτό εδώ σε αυτή την χώρα γεννήθηκε ο πολιτισμός. Γιατί η διατροφή είναι το Α και το Ω. Ο Όμηρος αναφέρεται στο ελαιόλαδο ως «χρυσό υγρό» και ο Ιπποκράτης, ως τον «μεγάλη θεραπευτή». Κατά το μυστήριο της βαπτίσεως το παιδί το βαπτίζουν στο νερό και το λαδώνουν. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχονται στο ελαιόλαδο έχουν αντικαρκινική δράση, μέσω της παρεμπόδισης του σχηματισμού των ελευθέρων ριζών και ως εκ τούτου του οξειδωτικού στρες.

Βέβαια η ευεργετική συμβολή της ελιάς στον εγκέφαλο συνδέεται και με την έννοια της αποβολής του άγχους. Η κατανάλωση ελαίου και μόνο στην διατροφή μας και όχι βουτύρου ή σπορέλαιων διατηρεί την εγρήγορση του νού, την ευστροφία του και την θετική καλοπροαίρετη σκέψη.

Το ελαιόλαδο περιέχει υψηλά επίπεδα μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (MUFA) καθώς και πληθώρα βιοδραστικών συστατικών. Από αυτά, φαινολικά συστατικά είναι τα εκτενέστερα μελετημένα. Σχετικά με τα οφέλη των MUFA στην ανθρώπινη υγεία, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Ποτών αδειοδότησε ποιοτικούς ισχυρισμούς υγείας (health claims), για πρώτη φορά το 2004, σχετικά με την προστασία που προσφέρουν τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα του ελαιολάδου κατά του κινδύνου καρδιοαγγειακών παθήσεων.

Η καλοσύνη κρύβεται στα γονίδια

Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που δύο αδέλφια τα οποία μεγάλωσαν στο ίδιο οικογενειακό περιβάλλον αποδεικνύεται να είναι τα «άκρα αντίθετα» σε ό,τι αφορά τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά τους: το ένα είναι καλοσυνάτο και γενναιόδωρο ενώ το δεύτερο μοχθηρό και «τσιγγούνικο» στα συναισθήματα. Τώρα μια νέα μελέτη δείχνει ότι για αυτές τις διαφορές πρέπει μάλλον να στραφούμε – και – στα γονίδια.

Οι μορφές των υποδοχέων: H ωκυτοκίνη και η αγγειοπιεσίνη, δύο ορμόνες οι οποίες όταν κατακλύζουν τον εγκέφαλο προκαλούν συναισθήματα αγάπης και γενναιοδωρίας, προσδένονται σε υποδοχείς των νευρώνων οι οποίοι έχουν διαφορετικές μορφές. Νέα μελέτη που διεξήχθη από ειδικούς του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο με επικεφαλής τον ψυχολόγο Μισέλ Πουλέν, μαρτυρεί ότι το ποια μορφή ορμονικών υποδοχέων φέρει ένα άτομο παίζει ρόλο στο πόσο καλοσυνάτο είναι. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι ερευνητές σημειώνουν ότι τα γονίδια δρουν σε συνδυασμό με το εξωτερικό περιβάλλον και τις εμπειρίες ζωής προκειμένου να προσδιορίσουν την καλοσύνη και την κοινωνική συμπεριφορά του ανθρώπου. 

Προκειμένου να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους, οι ειδικοί μελέτησαν εκατοντάδες εθελοντές. Τους έθεσαν ερωτήματα σχετικά με το πόσο «επιμελείς» ήταν στα κοινωνικά τους καθήκοντα, σχετικά με τις αγαθοεργίες που έκαναν αλλά και την κοσμοθεωρία τους.

Καρνεάδης ο Κυρηναίος

Καρνεάδης (Κυρήνη 214/3 π.κ.ε. – Αθήνα 129 π.κ.ε). Κυρηναίος φιλόσοφος και ρήτωρ, επικεφαλής της Νέας Ακαδημίας στην Αθήνα έως το 137/6 π.κ.ε.  Θεωρεῖται θεμελιωτὴς τῆς θεωρίας τῆς πιθανοκρατίας, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀδύνατο νὰ συλλάβη τὴν ἀπόλυτη ἀλήθεια καὶ νὰ γίνη κοινωνός της, μπορεῖ ὅμως μὲ σχετικὴ γνώση της νὰ ὑποστηρίζη γνῶμες πιθανότερα σωστὲς ἀπὸ ἄλλες.

Το 156 π.κ.ε. στάλθηκε στη Ρώμη ως μέλος πρεσβευτικής αποστολής – μαζί με τον περιπατητικό φιλόσοφο Κριτόλαο και τον στωικό Διογένη– προκειμένου να διευθετήσει μια οικονομική ποινή (πρόστιμο) που επέβαλαν οι Ρωμαίοι στους Αθηναίους για την καταστροφή της πόλης του Ωρωπού. Έτσι, μεταφυτεύεται η σκεπτική φιλοσοφία στη Ρώμη. 

Με την ευκαιρία αυτή εκφώνησε δύο αντιφατικούς λόγους για τη δικαιοσύνη, σύμφωνα με τη σοφιστική μέθοδο. Οι λόγοι αυτοί βρίσκονται στο Γ’ βιβλίο της Πολιτείας του Κικέρωνα. Ο Καρνεάδης υποστήριξε στον πρώτο λόγο του ότι το δίκαιο έχει φυσική προέλευση και ότι το νομικό δίκαιο επιδιώκει να μιμηθεί το φυσικό δίκαιο. Η πρώτη διάλεξη του Καρνεάδη μπροστά στη ρωμαϊκή νεολαία ήταν ένα εγκώμιο για τη δικαιοσύνη και προκάλεσε θύελλα ενθουσιασμού.

Μαζοποίηση του ανθρώπου

«Η μαζοποίηση κλείνει μέσα της διαβρωτική και διαλυτική δύναμη, η οποία προσβάλλει κατά προτίμηση την ανθρώπινη προσωπικότητα, την αυθυπαρξία του ανθρώπου και κατ’ επέκταση ενισχύει τη φυγή του ατόμου από την κοινωνική του ευθύνη.» (Ι. Ξηροτύρης)

 

Θεώρησα σκόπιμο να ξεκινήσει η ανάλυση του θέματος της μαζοποίησης με την παράθεση και τον σχολιασμό της άποψης του Ι. Ξηροτύρη, καθώς πρόκειται για μια άποψη μες στην οποία λανθάνει το νόημα της έννοιας αυτής. Η αλήθεια είναι πως η δύναμη της μαζοποίησης είναι όντως διαλυτική και διαβρωτική. Διαβρώνει συνειδήσεις, εξομοιώνει προσωπικότητες και αποδυναμώνει την ελεύθερη βούληση και δράση. 

Ο άνθρωπο στην μάζοποιημένη του κατάσταση δεν αυτενεργεί, παρά μόνο σκέφτεται και ενεργεί πλέον με όμοιο τρόπο. Με έναν τρόπο που τους έχει επιβληθεί έξωθεν και τον αποδέχονται αμαχητί. Έτσι καταστρατηγείται η προσωπικότητά τους, η ανεξαρτησία τους, καθώς κανένας δεν έχει τη δυνατότητα να δράσει μεμονωμένα και με διαφορετικό τρόπο από το σύνολο. Ενταγμένοι σε μια ομάδα όλοι δρουν όμοια και χάνονται μες στην ανωνυμία του πλήθους. Ευθύνες πια δεν έχει το κάθε άτομο ξεχωριστά, αλλά η ομάδα συνολικά κι έτσι το ευθυνόφοβο, παθητικοποιημένο άτομο κοιμίζει τη συνείδησή του αποποιούμενος των ευθυνών του, θεωρώντας ότι όλα είναι καλά…