Kύματα.. αισιοδοξίας

Σύμφωνα με μια πρόσφατη επιστημονική έρευνα, η συναισθηματική κατάσταση ενός ατόμου εξαρτάται και επηρεάζεται από τα αισθήματα των ατόμων που βρίσκονται γύρω του και τα οποία ενδεχομένως ούτε καν γνωρίζει!

Σύμφωνα με αυτήν τη νέα προκλητική υπόθεση, η «ευτυχία» δεν είναι ένα αποκλειστικά εγωιστικό, υποκειμενικό φαινόμενο, αλλά, αντίθετα, ένα συλλογικό ή μάλλον δικτυακό φαινόμενο, που μεταδίδεται υπό τη μορφή κυμάτων μέσα στο ιδιαίτερο κοινωνικό μας δίκτυο. 

Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει μια πρωτοποριακή πειραματική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο περιοδικό «British Medical Journal» και η οποία πραγματοποιήθηκε στην περίφημη Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

«Ανακαλύψαμε ότι η εκάστοτε συναισθηματική μας κατάσταση μπορεί να εξαρτάται από τις συναισθηματικές εμπειρίες προσώπων που ούτε καν γνωρίζουμε και με τα οποία μας χωρίζουν δύο ή τρεις βαθμοί απόστασης», δηλώνει ο ελληνικής καταγωγής Νικόλας Χρηστάκης, διάσημος καθηγητής κοινωνικής ιατρικής στο Χάρβαρντ, ο οποίος διηύθυνε το όλο πρόγραμμα μαζί με τον James Fowler.

Επί δύο και πλέον χρόνια οι δυο ερευνητές ανέλυαν τα δεδομένα που έπαιρναν από την Framingham Heart Study -μια εκπληκτική καταγραφή των καρδιαγγειακών προβλημάτων που ξεκίνησε το 1948 και ακόμη συνεχίζεται- με σκοπό να ανασυγκροτήσουν το κοινωνικό πλαίσιο από το οποίο αναδύθηκαν τα πρόσωπα που είχαν επιλέξει να μελετήσουν για να κατανοήσουν τις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ του κοινωνικού πλαισίου και της υγείας των ατόμων.
 
Στην πορεία όμως της ερευνάς τους ανακάλυψαν έκπληκτοι έναν απίστευτο όγκο πληροφοριών: για 4.739 πρόσωπα υπήρχαν δεδομένα για τη γέννηση, το γάμο, το διαζύγιο, τον θάνατό τους, πληροφορίες που έφταναν στο 1971· επιπλέον υπήρχαν στοιχεία για τους φίλους, τους συναδέλφους, τους γείτονες, ορισμένοι από τους οποίους, εντελώς τυχαία, συμμετείχαν σε αυτή την έρευνα.

 Έτσι κατάφεραν να αναλύσουν τις συλλογικές συνέπειες που είχαν 50 χιλιάδες συμβάντα πάνω στη συγκεκριμένη ομάδα που μελετούσαν. Και να παρατηρήσουν πώς διαδίδονται τα διαφορετικά κύματα ευτυχίας και δυστυχίας που δημιουργούνταν μέσα σε αυτή την ομάδα.

Εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι όσοι συμμετείχαν σε αυτή τη μελέτη είχαν περιοδικά συμπληρώσει ένα ειδικό τεστ σχετικά με την ψυχολογική τους κατάσταση, οι ερευνητές ανακάλυψαν, για παράδειγμα, ότι όταν ένα άτομο ένιωθε ευτυχές, ένας φίλος του που ζούσε ένα μίλι μακριά είχε 25% μεγαλύτερη πιθανότητα να νιώσει κι αυτός ευτυχής. Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι διαπίστωσαν πως αυτή η από απόσταση επιρροή ασκούνταν και ανάμεσα σε αυτούς που δεν είχαν άμεσες σχέσεις!

Ωστόσο, αυτά τα φαινόμενα μη συνειδητής ψυχολογικής επιρροής είναι περιορισμένα στον χώρο και στον χρόνο: όσο περισσότερο φιλικές είναι οι σχέσεις μας με αυτόν που βρίσκεται κοντά μας, τόσο ισχυρότερη είναι η αμοιβαία συναισθηματική επαφή, η οποία μειώνεται σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου. Όσο για τη θλίψη, αυτή φαίνεται πως διαδίδεται με λιγότερο αποτελεσματικό τρόπο.