Kόσμος χωρίς μέλισσες;

Τα έντομα και ο αέρας είναι οι δύο παράγοντες που εξασφαλίσουν την ύπαρξη των φυτών με την γονιμοποίησή τους. Μια διαδικασία, που τη μάθαμε από το σχολείο μας, την επικονίαση. Η γύρη μεταφέρεται από τους ανθήρες ενός άνθους στο στίγμα του ίδιου ή άλλου άνθους του ίδιου είδους φυτού. Στην συνέχεια συντελείται η εκβλάστηση του γυρεόκοκου, η γονιμοποίηση του άνθους και η ανάπτυξη του καρπού.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, πως θα ήταν η ζωή αν δεν υπήρχαν έντομα να εκτελέσουν αυτή την τόσο σημαντική διαδικασία για την ζωή του φυτικού κόσμου;; Μπορείτε άραγε να φανταστείτε ένα καλοκαίρι χωρίς καρπούζια;; χωρίς λαχανικά ή γενικά φρούτα;; Το λουλουδάκι του πεπονιού, της κολοκυθιάς, της μελιτζάνας χρειάζεται μια μέλισσα να το επικονιάσει για να γίνει καρπός.

Οι μέλισσες, ανάμεσα στα έντομα, έχουν ενεργό ρόλο στην γονιμοποίηση των φυτών, καθώς δρουν ως μηχανικοί μεταφορείς της γύρης. Την σημαντική λοιπόν εποχή της ανθοφορίας, οι μέλισσες προκειμένου να τραφούν, πλάθουν την γύρη και την μεταφέρουν με τα πίσω πόδια τους στην κυψέλη. Μία μέτρια αποικία μελισσών υπολογίζεται ότι έχει 20 έως 40 φορές περισσότερη αξία για την επικονίαση των φυτών, παρά για την παραγωγή μελιού.

Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι μέλισσες αποτελούν το 80% περίπου των επικονιαστικών εντόμων, τότε εύκολα καταλαβαίνουμε την σημαντική προσφορά τους στο φυτικό και ζωικό περιβάλλον καθώς και τα φυτά που αναπτύσσονται κατ' επέκταση, αποτελούν τροφή για τα ζώα και τον άνθρωπο, παράγουν οξυγόνο και εμποδίζουν την διάβρωση του εδάφους.

Πάνω από το 35% της παγκόσμιας παραγωγής τροφής εξαρτάται από τα έντομα-επικονιαστές. Από τα 100 είδη καλλιεργειών, τα οποία παράγουν το 90% της παγκόσμιας τροφής, 71 επικονιάζονται από τις μέλισσες. Χωρίς αυτά, εκατομμύρια άνθρωποι και ζώα θα υπέφεραν από στέρηση τροφής. Στην Ευρώπη μόνο, πάνω από 4.000 είδη λαχανικών μεγαλώνουν χάρη στην ακούραστη δουλειά των μελισσών.

Η μεγαλύτερη απειλή για τις μέλισσες είναι τα χημικά φυτοφάρμακα υψηλής τοξικότητας που χρησιμοποιούνται στις βιομηχανικές καλλιέργειες. Αυτά τα πολύ επικίνδυνα φυτοφάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των νεονικοτινοειδών, έχουν την ιδιότητα να κυκλοφορούν σε όλα τα μέρη του φυτού. Οι μέλισσες τα προσλαμβάνουν από τη γύρη και το νέκταρ, κάτι που βλάπτει το νευρικό τους σύστημα και πολύ συχνά τις οδηγεί στο θάνατο.

Οι ολοένα περισσότερες μονοκαλλιέργειες που προωθεί η βιομηχανική γεωργία και που έχουν οδηγήσει στη μείωση της βιοποικιλότητας και την καταστροφή πλούσιων σε ποικιλία οικοσυστημάτων. Οι μονοκαλλιέργειες αποτελούν μεγάλο κίνδυνο γιατί οι μέλισσες για να επιβιώσουν θα πρέπει να τρέφονται από μία μεγάλη ποικιλία ανθοφόρων φυτών. Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) εκτιμά ότι θα εξαφανιστούν άλλα 20.000 ανθοφόρα φυτά τις επόμενες δεκαετίες. Αυτό επηρεάζει τις μέλισσες που ζουν σε μελίσσια και ακόμα περισσότερο τις άγριες μέλισσες που χρειάζονται αδιατάρακτους βιότοπους για να χτίσουν τις φωλιές τους.

Χάρη στην εκστρατεία της Greenpeace τον Απρίλιο του 2013 και τη συμμετοχή πολιτών, που στήριξαν αυτή την εκστρατεία, απαγορεύτηκε η χρήση τριών επικίνδυνων φυτοφαρμάκων από την πλειοψηφία των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό που χρειάζεται τώρα να γίνει είναι η λήψη μέτρων για την προώθηση της βιοποικιλότητας στην αγροτική γη και την προστασία των οικοσυστημάτων που είναι ακόμη ανέπαφα.

"αν κάποτε οι μέλισσες εκλείψουν,

 το ανθρώπινο είδος δεν θα αργήσει να τις ακολουθήσει".