Αλλάζει ο άνθρωπος;

Η θέση μου απαγορεύει να περιγράψω κάποιες από τις σημαντικότερες αλλαγές που έχω δει σε ανθρώπους, αλλαγές που τις έχω δει να συμβαίνουν μπροστά στα μάτια μου και να με βρίσκουν αμήχανη μπροστά σε «καινούριους» ανθρώπους που δεν ξέρω πώς να αντιμετωπίσω.

Αν είσαι από εκείνους που θεωρούν ότι ο άνθρωπος δεν αλλάζει, ανήκεις σε μια πολύ μεγάλη ομάδα που πιστεύει ότι το «χούι», η συνήθεια, η συμπεριφορά, οι αξίες των ανθρώπων δεν αλλάζουν και δεν μπορούν να εξελιχθούν –θετικά ή αρνητικά. Εγώ πάλι, από την άλλη πιστεύω ότι ο άνθρωπος αλλάζει πολύ πιο εύκολα απ’ότι θα περιμέναμε και πολλές φορές αυτό είναι τόσο εμφανές και γίνεται τόσο ομαλά που απλώς δεν το αντιλαμβανόμαστε.

Θεωρείς, για παράδειγμα ότι τα ξαφνικά χρήματα, τα χρήματα που κέρδισες μετά από πολύ κόπο ή ακόμα και τα χρήματα που κέρδισες με πονηρό και παράνομο τρόπο δεν έχουν την δύναμη να σε αλλάξουν; Να αλλάξουν- για παράδειγμα- τη συμπεριφορά σου απέναντι στους πιο «φτωχούς» γνωστούς σου, καθώς αυτομάτως έχετε άλλες επιθυμίες και άλλα ενδιαφέροντα; Να αλλάξουν, ίσως, τη στάση σου απέναντι στην ίδια τη ζωή, φοβούμενος συνέχεια μήπως τα χάσεις ή έχοντας συνέχεια στο μυαλό σου πώς θα τα κρατήσεις;

Το καλό σενάριο είναι να αλλάξεις προς το καλύτερο, να βοηθάς κάποιους που έχουν ανάγκη, να προσφέρεις ό,τι μπορείς σε φίλους ή στην οικογένειά σου και να χαίρεσαι τη ζωή αποκτώντας νέες συνήθειες ή κάνοντας πολλά ταξίδια. Μα πάλι. Δεν είσαι άλλος άνθρωπος; Μήπως με τον βασικό μισθό φοβόσουν να «επενδύσεις» ακόμα και σε ένα Σαββατοκύριακο στο Ναύπλιο γιατί είχες την μόνιμη ανασφάλεια του «αν αύριο θα έχεις δουλειά»;

Υποθέτουμε τώρα ότι είσαι η Jennifer Lopez. Έχεις ταλαιπωρηθεί όσο λίγοι να βρεις την πόρτα της δόξας, προέρχεσαι από μια κανονική οικογένεια, ήσουν ευγενική και με τρόπους και τα όνειρά σου έφταναν μακριά. Μέσα στα χρόνια, κατάλαβες ότι για να πετύχεις πρέπει να δουλέψεις σκληρά, να δουλέψεις ακόμα σκληρότερα, να κρεμαστείς από πολυελαίους, να επενδύσεις στον εαυτό σου αλλά και στους συνεργάτες σου και να ξανακρεμαστείς από πολυελαίους. Πρόσφατα, την κατηγόρησαν ότι απαγόρευσε σε αεροσυνοδό να της απευθύνει το λόγο όταν η κακομοίρα τόλμησε να την ρωτήσει αν θέλει άλλο αναψυκτικό.

Χωρίς να το θεωρώ απίθανο, αλλά χωρίς να το ξέρω σίγουρα, αν υποθέσουμε ότι το παραπάνω συνέβη, πιστεύετε ότι αν η Jennifer ήταν ακόμα άγνωστη και ίσως αποτυχημένη, θα συμπεριφερόταν με τον ίδιο τρόπο; Ο επιτυχημένος άνθρωπος με δυσκολία κρατάει χαμηλούς και συμβατούς με άλλους τόνους γιατί η αυτοπεποίθησή του πολλές φορές τον εκτροχιάζει. Τον αλλάζει.

Συνάντησα πρόσφατα μια φίλη μου που χώρισε από τον επί πέντε χρόνια σύντροφό της με άσχημο τρόπο και για άσχημο λόγο. Ήταν σαν να βλέπω ένα αγρίμι σε κλουβί. Σε ένα κλουβί που μπήκε πολύ πρόσφατα, που την φόβιζε και της δημιουργούσε ανασφάλεια. Ηταν σίγουρη ότι δεν θα ξαναγαπήσει και δεν θα εμπιστευτεί ξανά. Ξέρω ότι όλα αυτά δεν θα συμβούν. Αλλά θεωρείτε ότι στην  επόμενή της σχέση θα είναι ο ίδιος άνθρωπος; Εγώ είμαι σίγουρη πως όχι.

Έχω γνωρίσει ανθρώπους που πέρασαν μεγάλες περιπέτειες με την υγεία τους και άλλαξαν τρόπο ζωής, φιλοσοφία και στάση.

Εχω ακούσει για ανθρώπους που πίστευαν ότι θα μείνουν μόνοι για πάντα και ξαφνικά έζησαν τον απόλυτο έρωτα και άλλαξαν όλα τα σχέδια που έκαναν για να αντιμετωπίσουν τη μοναξιά.

Έχω υπάρξει απαισιόδοξη και μίζερη μέχρι που αποχωρίστηκα ανθρώπους, είδα τη ζωή να φεύγει στα γρήγορα και άλλαξα τα σχέδιά μου για την επόμενη δεκαετία.

Ποιος είναι τόσο σίγουρος ώστε να πει στις μέρες μας «ο άνθρωπος δεν αλλάζει»;

Σε έναν κόσμο όπου –ιδανικά- έχουμε όλοι πρόσβαση σε ομάδες βοήθειας εξαρτημένων ατόμων, σε συμβούλους σχέσεων και σε θεραπευτές, ποιος άνθρωπος θα θελήσει να αλλάξει κακές συνήθειες, να γίνει καλύτερος σύντροφος ή να γίνει καλύτερος άνθρωπος και δεν θα τα καταφέρει;

Σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, πώς είναι δυνατόν εμείς να παραμένουμε ίδιοι;

Ο άνθρωπος αλλάζει. Ευτυχώς.

Μαρία Κουλούρη