Η Σημαντική Στιγμή

Η καταιγιστική στιγμή. Αυτή η υποψία της στιγμής αρκεί... Μπροστά σ' ένα σύμπαν που η άγνοια και η αγωνία μας το θέλουν κόσμο, κάποιοι άνθρωποι επιχειρούν να βρούν τον μυστικό υπαρξιακό πυρήνα, το σημείο του ανθρώπου. Αυτός ο κύκλος θανάτου και γένεσης, ο κύκλος της ανατροπής, που μας περιέχει, ενώ φαίνεται αντιθετικός είανι ωστόσο κύκλος, είναι ένα τι, απειλή και ζωοδότης του ανθρώπου ταυτόχρονα.

Οι αγωνίες μας, ακόμη και οι επιθυμίες μας, είναι μέρος της διαδικασίας που μας υπερβαίνει από την άποψη του σύμπαντος, που υποτάσσεται από την άποψη της ευθύνης.

Ολα είναι ζήτημα χρονικού μέτρου. Το παρωχημένο διαθλάται στις διαδικασίες του "χρόνου" και παλεύει απεγνωσμένα να βρει διέξοδο. Τα προβλήματα της καθημερινότητας, του όλου, της διαλεκτικής αντίθεσης, περνούν μέσα από την καταιγιστική υποψία της στιγμής.

Η ύπαρξή μας υφέρπει και εκεί όπου η ελλειπτική εικόνα αναγκάζει το λόγο να κλείνεται στον εαυτό του και η "στιγμή" προσλαμβάνει μορφή πραγματικότερη από την πραγματική... Τη "στιγμή" που όλοι μας, στην όποια παντοδυναμία μας, πιστεύουμε και νομίζουμε πως κατασκευάζουμε τα δρώμενα, ακριβώς την ίδια "στιγμή" μεσολαβεί κάποιο γεγονός που μηδενίζει τον υπεραθρωπισμό μας. Και τότε γινόμαστε ασήμαντα ανθρωπάκια που ζητιανεύουν τον οίκτο.

Και κάποιοι οικονομικά ισχυροί ή άλλοι ενδεδυμένοι με το κοστούμι της πολιτικής, που ως θρασύτατοι ληστές "μπούκαραν" στα κρατικά ταμεία και παρανόμως πλουτίσαντες έσπευσαν να εκπληρώσουν τις μικροαστικές τους ανομολόγητες επιθυμίες, διαπιστώνουν αυτή τη συγκεκριμένη "στιγμή" ότι τα...σάβανα δεν έχουν τσέπες.

Εγκλωβισμένοι στη δίνη των επιθυμιών μας, της κρίσης και της αδυσώπητης καθημερινότητας τρέχουμε να προλάβουμε το χρόνο. Για να μην περάσει. Ο χρόνος όμως δεν περνάει. Για σκεφτείτε το: Εμείς περνάμε! Ο χρόνος είναι επί της ουσίας ανύπαρκτος. Είναι ένα "δημιούργημα", ένα "επινόημα" της ανθρώπινης νόησης, που απλώς της χρησιμεύει ως "εργαλείο", έτσι ώστε να κατατέμνει φαινομενικά ευχερέστερα τη μόνη ακατάτμητη πραγματικότητα, που είναι η διάρκεια. Η διάρκεια στο χρόνο δεν είναι ποσοτικό μέγεθος και λογιστικό μήκος, αλλά ποιοτική μορφή και βίωμα συνείδησης.

Αυτή είναι μια φιλοσοφική, μεταφυσική αλλά και επιστημονική προσέγγιση στο θέμα του χρόνου. Δεν προσδιορίζεται ο χρόνος. Ο χρόνος που συνέχει και περιέχει τα πάντα είναι ασύλληπτος. Και εμείς "τρέχουμε" να τον "πιάσουμε" με φορτίο δυσβάστακτο το άγχος μας. Η ίδια η ύπαρξή μας είναι χρονικότητα. Εκείνο που μπορεί να λεχθεί για το χρόνο είναι ότι αυτός "χρονώνεται και βιώνεται". Μόλις αποπειραθεί κανείς να τον καθορίσει, ο χρόνος δραπετεύει. Η κάθε στιγμη είναι μια ευκαιρία να συλλάβουμε και να βιώσουμε την πραγματικότητα, ανάγοντας τη σε "δική" μας πραγματικότητα.

Καθώς μάλιστα μπαίνουμε στην τροχιά της καθημερινότητας, ας μην παγιδευτούμε στην κατάσταση της μέριμνας. Παγιδευμένοι στη βουλητική μας εσωστρέφεια, στη μέθη της απληστίας, ατον απολυτοποιημένο εγωισμό μας, μεριμνάμε και τυρβάζουμε για πολλά.

Για σκεφτείτε και πάλι: Πόσο ταλαιπωρούμαστε όταν εκλαμβάνουμε ως πραγματικότητα μόνο την ευδαιμονίζουσα επιφάνεια; Για να διαπιστώσουμε στο διάβα μας μέσα στο χρόνο ότι έχουμε παραμείνει άφρονες θεατές του ίδιου του βίου μας, που παρήλθε και διήλθε χωρίς νόημα.

Προκαλούμε οι ίδιοι "ρωγμές" στα κράσπεδα της ζωής μας με το βάρος της μέριμνας και του άγχους. Περπλανόμαστε φροντίζοντας για το μέλλον μας. Κι ας είναι το μέλλον "κατασκεύασμα ελπίδας", όπως ισχυρίζεται ο αμερικανός φιλόσοφος Μπράντλει. Κι όμως το άρρητο βάθος της ζωής, είναι τόσο κοντά μας, όσο δεν μπορούμε να φαντασθούμε.

Απαιτείται όντως η υποψία, εκείνη η καταιγιστική υποψία της στιγμής. Αυτή η κρύφια διάσταση του χρόνου, που μπορεί να ανατρέψει τη ροή της ζωής μας, αρνητικά ή και θετικά. Οποιοι κι αν είμαστε. Ο,τι κι αν κάνουμε. Οσοι στριμωγμένοι στα βαγόνια του Μετρό "συμπιέζουν" τα όνειρά τους. Κι όσοι στην πολυτελή άνεση ενός πολυτελούς οχήματος "απλώνουν" τα άεργα ονειρά τους.

Δεν νομίζετε τελικά πως όλοι, που "υπερτροφικά" μεριμνάμε για πράγματα εν πολλοίς ανούσια, δημιουργούμε τους δύσκολους χειμώνες;  Με αυτές ή παρόμοιες σκέψεις ας υποδεχθούμε το Πνεύμα των Εορτών.

Στυλιανός Συρμόγλου