Επιζητώντας τον χαμένο χρόνο

Ημέρα μνήμης η χθεσινή, και λίγη αμπελοφιλοσοφία δεν θα έβλαπτε. Χώρος δεν υπάρχει δίχως χρόνο και αντιστρόφως. Τα ξέρουμε αυτά τώρα. Μας τα έχουν διδάξει φωτισμένοι άνθρωποι.

Από την Ελλάδα του ’40 είχε ζητηθεί χώρος. Είπαμε το «Όχι». Στην αρχή νικούσαμε υπερασπιζόμενοι το χώρο, αλλά στη συνέχεια βρεθήκαμε αντιμέτωποι με πολύ υπέρμετρες δυνάμεις. Μέχρι που τον χάσαμε. Και πόναγε ο χώρος ο χαμένος.

Όταν αποκαταστάθηκε ο χώρος, άρχισε πια να πονάει  ο χρόνος που είχαμε χάσει. Μόνο παρηγορηθήκαμε κάπως που, λίγο-πολύ, χρόνο είχαν χάσει όλοι –όλοι-όλοι, παγκόσμιος ο πόλεμος. Και βαλθήκαμε να τον ξανακερδίσουμε εκείνον τον χαμένο χρόνο.

Πριν καλά-καλά το επιτύχουμε, εκείνοι που ήδη το είχαν επιτύχει μας τον ζήτησαν πίσω. Πάλι πολύ υπέρμετρες δυνάμεις. Αν μας είχαν ζητήσει χώρο, όπως τότε, ίσως να ήταν άλλες οι αντιδράσεις μας, όσο καμμένοι κι αν ήμασταν, όσο σοφότεροι και αν είχαμε γίνει από εκείνο το «Όχι». Τούτο φάνηκε, κάθε φορά που μπήκε ο χώρος ξεκάθαρα στο στόχαστρο.

Αλλά, καθώς φαίνεται, ο χώρος έχει περισσότερη δύναμη να ευνοεί τη συλλογικότητα, ενώ ο χρόνος, από την άλλη, βιώνεται πιο υποκειμενικά. Κι έτσι, αντί για το «Όχι», πολλοί είπαν το «ναι».

Κάποιοι, λιγότεροι σήμερα είναι η αλήθεια, αυτό το «ναι» το λένε ακόμα. Λένε μάλιστα ότι, μ’ ένα τέτοιο τίμημα, με το τίμημα του χρόνου, θα κερδίσουμε στο τέλος περισσότερο χώρο, μια ολόκληρη Ευρώπη, αύριο τη Δύση, μεθαύριο μπορεί και ολόκληρο τον κόσμο.

Πάντως ένα είναι το βέβαιον: τον χρόνο τον χάνουμε. Πάλι. Ακόμα περισσότερο χρόνο, όσο δεν το συνειδητοποιούμε. Εξαιρούνται φυσικά όσοι ανάμεσά μας έχουν χάσει τόσο χρόνο που τους πνίγει πια ο χώρος, διότι, είπαμε, δεν υπάρχει χώρος δίχως χρόνο, και αντιστρόφως.

Το καταλαβαίνουν, λοιπόν. Όπως οι φωτισμένοι άνθρωποι. Αλλά είναι στην άκρη αυτοί αυτές τις μέρες.
---------------
sotos blog