Και αυτό γιατί το παιχνίδι, όπως για τα λοιπά θηλαστικά έτσι και για τους ανθρώπους, αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις διαδικασίες μέσα από τις οποίες το παιδί μαθαίνει, αναπτύσσει τη μνήμη του, καλλιεργεί την ψυχή του, την κριτική του σκέψη το σώμα του και ταυτόχρονα το διασκεδάζει. Φυσιολογικά, το παιχνίδι στην κλίμακα προτεραιοτήτων έπεται του φαγητού και ενός καλού ύπνου (απαραίτητα και τα δύο για την ανάπτυξη). Στην πράξη, απολαμβάνει της ίδιας ή ακόμη και μεγαλύτερης σημασίας: ένα παιδί μπορεί να είναι νηστικό, να έχει κοιμηθεί λίγο, αλλά αδυνατεί να πει όχι στην πρόταση για παιχνίδι.
Ακόμη και μέσα στις πιο αντίξοες συνθήκες, μέσα στη φρίκη του πολέμου -γράφει στο βιβλίο του «Παιδιά και Παιχνίδι στο Ολοκαύτωμα» ο Τζoρτζ Αϊζεν- τα παιδάκια ενστικτωδώς ενέδιδαν σε παιχνιδιάρικες διαθέσεις και έφτιαχναν αυτοσχέδια παιχνίδια, πλάι στις βόμβες, τους καπνούς, τα συντρίμμια. Ο πόλεμος πόλεμος, αλλά το παιχνίδι παιχνίδι. «Το παιχνίδι είναι εκπαίδευση ζωής.
Μέσα από αυτό το παιδί εκφράζει την επιθυμία του να οργανώσει τη ζωή του κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση της ζωής που βλέπει» σημειώνει σχετικά ο Δημήτρης Καραγιαννόπουλος, καθηγητής παθολογίας, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος η ηθοποιός Ντορέττα Παπαδημητρίου (μητέρα δύο παιδιών) έχει παρατηρήσει από την πείρα της: «Τα παιδιά θέλουν να παίζουν από την ώρα που ξυπνούν μέχρι την ώρα που κοιμούνται. Αρα το παιχνίδι μπορεί να γίνει το μέσον με το οποίο θα προσεγγίσουν και θα επικοινωνήσουν οι γονείς με τα παιδιά τους. Το πρόσχημα με το οποίο θα τα διδάξουν».
Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, με τις ριζικές αλλαγές σε μοντέλα και πρότυπα, φαίνεται να αναιρούν τον ζωτικό ρόλο του παιχνιδιού. Τα παιδιά δεν παίζουν πια ή όταν το κάνουν δεν χρησιμοποιούν και τις πέντε αισθήσεις τους. Βρίσκονται συνήθως μπροστά από μια οθόνη δοκιμάζοντας τις ικανότητές στα video games ή παίζουν σε προστατευμένο περιβάλλον υπό το άγρυπνο βλέμμα των ενηλίκων, στον παιδότοπο ή στο πάρκο. «Εκεί όμως οι συνθήκες είναι πλαστές. Ο αντίπαλος δεν κλωτσάει. Δεν δέρνει. Δεν ξεδιπλώνει την αγριάδα της φύσης που θα δημιουργήσει τα ανάλογα ψυχικά αντισώματα», προσθέτει ο Δ. Καραγιαννόπουλος.
Πού χρόνος για παιχνίδι όμως; Η εξαντλητικά υπερπρογραμματισμένη καθημερινότητα των σημερινών παιδιών - σχολείο, φροντιστήρια, ιδιαίτερα- δεν αφήνει περιθώριο για την ουσιαστική παιδική υποχρέωση: το ανέμελο, άσκοπο, δημιουργικό, αυθόρμητο και ελεύθερο παιχνίδι. Η μανιώδης προετοιμασία των παιδιών για την πανεπιστημιακή και αργότερα επαγγελματική τους καριέρα χορηγεί το διαρκές ντέρμπι: δημιουργικός χρόνος εναντίον χτίσιμο βιογραφικού. Το άγχος των γονέων να τα εφοδιάσουν επαρκώς για τις μάχες της ζωής γεμίζει την παιδική τους ατζέντα με ένα σωρό υποχρεώσεις. Υπάρχουν όμως σημαντικά μαθήματα που δεν θα μάθουν στην τάξη, αλλά στην αυλή του σχολείου και στο δρόμο.
Πάντως, ο Πλάτωνας είχε πει πως πολλά περισσότερα μαθαίνεις παίζοντας μια ώρα με κάποιον, παρά συζητώντας μαζί του επί ένα χρόνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου