Πόσο καλά γνωρίζουμε τον κόσμο που ζούμε

Ήταν 20 Ιουλίου του 1969 όταν για πρώτη φορά θα πατούσε ανθρώπινο πόδι σε έδαφος πέραν της Γης. Η ημερομηνία αυτή έμεινε χαραγμένη στην παγκόσμια επιστημονική ιστορία, όχι μόνο γιατί ο Νιλ Αρμστρονγκ έκανε το πρώτο βήμα στο μοναδικό δορυφόρο του πλανήτη μας, αλλά επειδή επίσης κατάφερε να κάνει ολόκληρο το κόσμο να ασχοληθεί λίγο παραπάνω με την αστρονομία, ξεφεύγοντας από τα στενά πλαίσια του μικρού μας πλανήτη.

Η αστρονομία είναι μια επιστήμη που απασχολεί από τα πολύ αρχαία χρόνια αρκετούς επιστήμονες και αποτελεί ίσως το πιο ενδιαφέρον αντικείμενο μελέτης, γιατί πολύ απλά αφορά την ίδια την ύπαρξη μας. Ωστόσο, είτε επειδή έρχεται σε μετωπιαία σύγκρουση με θρησκευτικές υπαρξιακές θεωρίες, είτε επειδή υπάρχει ανέκαθεν ο φόβος προς το μεταφυσικό, είτε επειδή ήταν δύσκολο ακόμα και στους ειδικούς να πιστέψουν στις υπερφυσικές ιδιότητες του σύμπαντος, η επιστήμη της αστρονομίας έμεινε αρκετά πίσω.

Το σημαντικότερο όμως, είναι το γεγονός ότι ακόμα και μετά το 1958, την ίδρυση της NASA και την ευρύτερη ενασχόληση του κοινού με την αστρονομία, οι περισσότεροι κάτοικοι του πλανήτη συνέχισαν να διατηρούν... ουδέτερη σχέση με το σύμπαν στο οποίο ζουν. Κοιτάζοντας τον ουρανό, είτε με γυμνό μάτι είτε ακόμη καλύτερα με ένα τηλεσκόπιο, μπορούμε να αντιληφθούμε ότι πέραν του χώματος που πατάμε, υπάρχουν και άλλα αντίστοιχα μέρη που θα μπορούσαμε να... πατήσουμε. Πόσοι όμως γνωρίζουν όλα μπορούμε να δούμε, δεν αποτελούν ούτε καν το 5% του συνόλου του σύμπαντος;

Το επιστημονικό όνομα της ύλης όπως την αντιλαμβανόμαστε είναι «Συνηθισμένη Υλη» και αποτελεί το 4,9% του συνόλου του σύμπαντος. Το υπόλοιπο 95,1% αποτελείται από ενέργεια και ύλη τις οποίες όμως δεν μπορεί να αναγνωρίσει το ανθρώπινο μάτι. Για την ακρίβεια, το 26.8% του σύμπαντος είναι σκοτεινή ύλη και το υπόλοιπο 68,3% είναι σκοτεινή ενέργεια.

Ακόμα δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για τα δύο αυτά συστατικά του σύμπαντος. Πρώτα από όλα, δεν μπορούμε να έχουμε οπτική επαφή με κανένα από τα δύο. Το μόνο γεγονός που αποδεικνύει την ύπαρξή τους είναι οι αλληλεπιδράσεις τους με την συνηθισμένη ύλη. Για παράδειγμα, όταν ένα αστέρι ή ακόμα και ένας γαλαξίας παρατηρείται να παρεκκλίνει από τη συνηθισμένη του πορεία, τότε η μόνη λογική εξήγηση είναι η ύπαρξη σκοτεινής ύλης ή σκοτεινής ενέργειας, που τον «τραβάνε» προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση.

Ο καθορισμός της φύσης αυτής της χαμένης μάζας είναι ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα της σύγχρονης κοσμολογίας και της φυσικής των σωματιδίων. Ουσιαστικά, ο κεντρικός στόχος της αστρονομίας, είναι να μπορέσει να εξηγήσει καλύτερα την ύπαρξη του 95,1% της ύλης του πλανήτη.

Αν λοιπόν, κάποιο καλοκαιρινό βράδυ κοιτάζοντας τα αστέρια, θεωρούσαμε ότι είμαστε ένα μικρό δείγμα ζωής στο σύμπαν, αρκεί να αναλογιστούμε ότι αυτό που αντιλαμβανόμαστε είναι μόνο το ένα εικοστό του συνόλου του κόσμου, για να νιώσουμε ακόμα μικρότεροι αλλά και να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε πολλά ακόμα να μάθουμε για το κόσμο που ζούμε.