Όταν τα παιδιά μας μιμιδίζουν

Οι μαλακίες μας στα στόματα παιδιών: Γιατί να θέλουμε την ΕΡΤ ανοιχτή; Για να δούμε κάποια πράγματα που δεν θα είχαμε τη δυνατότητα να τα δούμε κάπου αλλού. Για να αφαιρέσουμε την καλώς ή κακώς εννοούμενη εμπορικότητα από την τηλεοπτική εξίσωση και να εκτεθούμε σε κάτι διαφορετικό. Πολύ θα ήθελα, ας πούμε, να δω ένα ντοκιμαντέρ για τα παιδιά–στρατιώτες στη Μέση Ανατολή και την Αφρική.

 Ή για τα παιδιά–κούκλες στις ΗΠΑ που οι μανάδες τους τα σέρνουν από τον ένα παιδικό διαγωνισμό ομορφιάς στον άλλο. Ή για αυτά τα παιδιά στους δρόμους της Αθήνας που οι γονείς τους τα βάζουν να ζητιανεύουν, απαγγέλλοντας απνευστί το ποίημα που τα έχουν μάθει να λένε. Κάτι τέτοιο θα περίμενα να δούμε από την ΕΡΤ. 

Και μετά θα λέγαμε «κοίτα τι κάνουν στα καημένα τα παιδιά, πώς τσακίζουν την αθωότητά τους με αυτόν τον βάναυσο τρόπο». Αντ’ αυτού, αυτό που βλέπουμε, όχι από την ΕΡΤ γιατί αυτή δεν υπάρχει πια, αλλά από τον δικτυακό τόπο ΕΡΤ Open, που φέρεται ως ο ας πούμε νόμιμος συνεχιστής της τουλάχιστον στα μάτια πολλών, είναι το βίντεο της εντεκάχρονης Θεοδώρας. Το ίδιο το site περιγράφει το βίντεο αυτό ως «μια έκθεση με αυθόρμητες, ζεστές, αδούλωτες σκέψεις για τον αγώνα που διεξάγεται πλέον εκτός Ραδιομεγάρου».

Ξαναλέμε, η Θεοδώρα είναι έντεκα χρόνων. Οι αυθόρμητες, ζεστές, αδούλωτες σκέψεις της περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη φράση «τι γκρίζος που είναι ο ουρανός με το μαύρο τέρας να πλανάται μισάνθρωπο και εκδικητικό, να σαρώνει το κοινό υφάδι που υφαίναμε σε γειτονιές, σε δρόμους και εργοστάσια». Δεν θα πω τίποτα άλλο για τη Θεοδώρα γιατί είναι προφανές ότι είναι η μόνη που δεν φταίει. Δεν μπορώ να πω το ίδιο για τους γονείς της, για όσους χειροκροτούν στο τέλος του βίντεο και για όσους αποφάσισαν να αναρτήσουν το βίντεο στο ΕΡΤ Open, συνοδεία μάλιστα τέτοιων σχολίων.

Προστίθενται και αυτοί στη μεγάλη λίστα όσων έχουν εκμεταλλευτεί ένα παιδί, όσων έχουν χρησιμοποιήσει ένα παιδί ακριβώς επειδή είναι παιδί. Αυτές οι μπανάλ ατάκες που έβαλαν τη Θεοδώρα να απαγγείλει θα ακούγονταν ακόμα πιο γελοίες αν έβγαιναν από το στόμα ενός μαντράχαλου. Δεν είναι η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. 

Η χρήση και κατάχρηση της περίφημης «παιδικής αθωότητας» ως κολυμπήθρας του Σιλωάμ γίνεται διαρκώς και καθημερινά και δεν γνωρίζει κόμματα, τάξεις, χρώματα. Από την απατημένη σύζυγο και μητέρα που βάζει το παιδί να πει στον μπαμπά του «μη μας αφήσεις για τη γραμματέα σου» μέχρι τον θλιβερό θεσμό της Βουλής των Εφήβων και τα άρθρα που ακολουθούν κάθε σύνοδο με κλισέ ατάκες του τύπου «από τρελό και από μικρό μαθαίνεις την αλήθεια».

Όμως εντέλει πρόκειται για το απόλυτο βραχυκύκλωμα της κοινωνίας: Αν επιλέγεις να χρησιμοποιείς έτσι τα παιδιά για την εξυπηρέτηση βραχυπρόθεσμων αναγκών σου, υπονομεύεις τη μακροπρόθεσμη συνολική πρόοδο γιατί αντί να αναπτύσσεις την ελευθερία της σκέψης και την κριτική ικανότητα, προτιμάς τη χειραγώγηση και δημιουργείς άβουλα όντα τα οποία από πολύ μικρή ηλικία έχουν φορτωθεί με προβλήματα που δεν είναι δικά τους. Δεν θέλω μια τέτοια κοινωνία. Και προφανώς δεν θέλω μια τέτοια ΕΡΤ.

Νικόλας Γιατρομανωλάκης