Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2014

Δε θέλω να πάω στον παράδεισο...

To να πιστεύουμε σε μια άλλη ζωή, όπου θα αποζημιωθούμε για τα επίγεια βάσανα είναι θεμιτό, αυτό δεν πρέπει όμως να χρησιμεύει ως πρόφαση για να χάνουμε τη μοναδική ζωή που έχουμε τώρα στα χέρια μας: αυτήν εδώ.

Ήδη από τον 5ο αιώνα, ο Ρωμαίος στοχαστής Boήθιος κατέβαλε προσπάθεια να φέρει τη ζωή στο επίπεδο των θνητών, λέγοντας πως «ο άνθρωπος που μοναδική του επιθυμία είναι να πάει στον ουρανό δε θα πάει ποτέ εκεί. Υπάρχει δουλειά που πρέπει να γίνει στη γη».

Άλλες σκέψεις αυτού του κλασικού συγγραφέα που με την Παραμυθία της φιλοσοφίας επηρέασε ολόκληρο τον Μεσαίωνα, είναι οι ακόλουθες:

• H καλλιέργεια της αρετής οδηγεί στη σοφία, η σοφία οδηγεί στην καλοσύνη, κι αυτή στην ευτυχία.
• H αγάπη δεν υπακούει σε νόμους, γιατί είναι νόμος από μόνη της.
• Τίποτα δεν είναι φτωχό ή άθλιο παρά μόνο αν το αντιλαμβανόμαστε έτσι.
• O Θεός είναι προσωπικό ον, έστω κι αν μας δημιουργεί πολλές αμφιβολίες: Αν υπάρχει Θεός, από πού προέρχονται όλα τα κακά; Αν δεν υπάρχει, από πού προέρχεται το κάθε καλό;

Την “Παραμυθία” ο Βοήθιος την έγραψε στη φυλακή τους τελευταίους μήνες της ζωής του, για να δώσει στον εαυτό του θάρρος και παρηγοριά για όσα άδικα υπέφερε. Το έργο έχει τη μορφή της μενίππειας σάτιρας, δηλαδή εναλλάσσονται ποιητικά και πεζά μέρη.

Κανείς Λατίνος της εποχής του δεν είχε τόσο βαθιά γνώση της κλασικής φιλολογίας και φιλοσοφίας, γι’ αυτό και το έργο του βρήκε στο Μεσαίωνα εξαιρετική υποδοχή.

Η εποχή του ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα: η ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε μεταμορφωθεί σε ένα χριστιανικό βασίλειο χωρισμένο σε Ανατολή και Δύση. Αν και διατηρούσε τους περισσότερους από τους παλιούς ρωμαϊκούς θεσμούς, ο ηγέτης της Ιταλίας δεν ήταν πλέον Ρωμαίος, αλλά ένας βάρβαρος, ο Οστρογότθος Θεοδώριχος ο Μέγας. Ο Βοήθιος είχε διοριστεί στην αυλή του σε θέση –κλειδί, που στόχευσε στην εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ της Συγκλήτου και του νέου καθεστώτος.

Ωστόσο, εξαιτίας μιας πλεκτάνης, ο Βοήθιος κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία και παρά τους ισχυρισμούς του για αθωότητα καταδικάστηκε σε θάνατο δια βασανισμού. Η ζωή του έγινε συντρίμμια. Πώς θα μπορούσε άραγε η αγαπημένη του φιλοσοφία να τον βοηθήσει σε εκείνη τη δραματική στιγμή; Αναζητώντας απαντήσεις και σε δυσάρεστη ψυχική κατάσταση, κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του έγραψε την περίφημη «Παραμυθία» αναζητώντας παρηγοριά στις φιλοσοφικές ιδέες.

Το βιβλίο αρχίζει με έναν απελπισμένο φυλακισμένο (κατανοούμε ότι πρόκειται για τον ίδιο τον συγγραφέα), που ενώ βρίσκεται στο κελί του δέχεται την επίσκεψη μιας οπτασίας, της Φιλοσοφίας. Έχοντας ακούσει ότι ο έγκλειστος διαμαρτυρόταν για αδικία εις βάρος του, η Φιλοσοφία αρχίζει να παραθέτει λογικά επιχειρήματα προσπαθώντας να τον πείσει ότι δεν πρέπει να κατηγορεί την τύχη για αυτή την κατάληξη.

Άλλαν Πέρσυ “Όσκαρ Ουάιλντ 99 Μαθήματα Σοφίας” 

Δεν υπάρχουν σχόλια: