Παρασκευή 27 Δεκεμβρίου 2013

Όσοι φλέγονται από επιθυμία και φιλοδοξία

Οι Επικούρειοι δεν ανακατεύονται άμεσα στα πολιτικά πράγματα του καιρού τους, ωστόσο ο δάσκαλος εμφανίζεται συγκαταβατικός προς όσους φλέγονται από επιθυμία να συμμετάσχουν στα κοινά:

«Όσοι φλέγονται από επιθυμία και φιλοδοξία, και δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά, ας ακολουθήσουν τη φυσική τους ορμή για πολιτική. Γιάτι η απραγμοσύνη θα τους ταράζει περισσότερο, όσο δεν τούς γίνεται εκείνο που ορέγονται» Πλούταρχος περί ευθυμίας.

«Ορισμένοι άνθρωποι θέλησαν να γίνουν ένδοξοι και διάσημοι, νομίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο 8α προστατευτούν από τους άλλους ανθρώπους. Έτσι, αν η ζωή τους έγινε ασφαλής, απέκτησαν το αγαθό της φύσης αν όμως δεν έγινε ασφαλής, τότε δεν κατέχουν αυτό που, σύμφωνα με την ανθρώπινη φύση, από την αρχή επιθύμησαν.»

Μήπως δεν είναι εμπειρικά διαπιστωμένο ότι υπήρξαμε ευτυχείς με πολύ λιγότερα; Η φύση φαίνεται να συμφωνεί με τη φιλοσοφία του Επίκουρου, για την ευτυχία του ανθρώπου αρκούν το απόνετο σώμα και το γαλήνιο πνεύμα. Το να επιδιώκεις τη δόξα, τον πλούτο και τη δύναμη χωρίς μέτρο είναι αφύσικο, μια συνεχής πηγή ταραχών και δυσφορίας. Ακόμα και όταν ο αδύνατος γίνει δυνατός, ο θνητός άνθρωπος ποτέ δε θα γίνει παντοδύναμος ούτε θα νικήσει τους φόβους του, με πρώτο το φόβο του θανάτου.

Το να είσαι αδύναμος και να θέλεις να γίνεις δυνατός είναι τουλάχιστον εξίσου οδυνηρό με το να είσαι δυνατός και να επιθυμείς την αδύνατη παντοδυναμία. Έτσι εξηγείται πιθανώς και η θρυλούμενη ελαφρά μελαγχολία των μεγάλων ανδρών και γυναικών. Αφού τα έχουν όλα, γιατί δεν αισθάνονται ευτυχισμένοι;

Ο σοφός δεν ξοδεύει τη λιγοστή και πολύτιμη ζωή του σε παρόμοιες σκέψεις:

    «Θρονιασμένος στα ύφη που του ασφάλισε η μάθηση, σκύβει προς τους άλλους ανθρώπους, τους βλέπει να τρέχουν εδώ και εκεί, να ζητούν στην τύχη το δρόμο της ζωής, να τσακώνονται για την εξυπνάδα τους, για την καταγωγή τους, να ιδροκοπούν νύχτες και μέρες, με αμέτρητο κόπο, για να σκαρφαλώσουν στις κορφές του πλούτου ή ν’ αρπάξουν την εξουσία. Τα κακομοίρικα μυαλά! Οι στραβωμένες καρδιές! Σε σκοτάδια και σε κινδύνους σέρνουν τη λιγοστή ζωή που έχουν να ζήσουν. Μας το λέει φωναχτά η φύση.

Για την ευτυχία μας φτάνει απόνετο σώμα και ατάραχο πνεύμα. Αν μας λείπουν στο σπίτι χρυσωμένα αγάλματα νέων, που με τις αναμμένες λαμπάδες να φωτίζουν τα νυχτερινά όργια, κι αν κιθάρες δεν κάνουν να αντιλαλήσουν οι απλόχωρες λακεταρισμένες και χρυσωμένες σάλες, έχουμε τη μαλακή χλόη δίπλα στο γάργαρο ποτάμι. Ξαπλωμένοι εκεί με φίλους, κάτω από τα κλαριά μεγάλου δέντρου, σβήνουμε την πείνα μας με λιγοέξοδο γεύμα, την ώρα που ο καλός καιρός χαμογελά και η εποχή του χρόνου σπέρνει λούλουδα στα χλωρά χόρτα.» (Λουκρήτιος)

  «Γιατί η σάρκα φωνάζει να μην πεινάει, να μη διψάει, να μην κρυώνει· όποιος με γαλήνιο πνεύμα τα έχει αυτά και ελπίζει ότι θα τα έχει, μπορεί να αναμετρηθεί στην ευτυχία ακόμα και με το Δία.»

Δεν υπάρχουν σχόλια: